Sau 3 ngày đầu triển khai đo khí thải để đổi xe máy cũ lấy xe máy mới, đại diện Sở TN&MT Hà Nội cho biết, có 52,3% xe máy tham gia chương trình không đạt tiêu chuẩn khí thải. Tuy là trương trình thí điểm nhưng một số chuyên gia giao thông, đăng kiểm cho rằng, chương trình nên công bố tiêu chuẩn cho các đánh giá này.
Kiểm tra khí thải xe máy tại một đại lý (ảnh: A. Trọng)
64% xe kiểm tra hệ thống không báo được kết quả
Sáng 15/11, tại điểm đo khí thải để thực hiện chương trình thí điểm “Thu hồi xe thải bỏ và tư vấn, hỗ trợ chuyển đổi xe mới” do Chi cục Bảo vệ môi trường, Sở TN&MT Hà Nội tổ chức ở đại lý Honda Vũ Hoàng Lê, số 1 Trần Phú, quận Hà Đông, có tổng cộng 37 xe máy được đưa vào đo khí thải. Có khoảng 10 xe máy nhãn hiệu Honda được sản xuất trong thời gian từ 2008 đến 2015 tham gia chương trình.
Sau khi nhân viên điều hành chương trình cắm ống đo khí thải vào phần đuôi của ống xả xe máy khoảng 5 phút, màn hình máy tính được kết nối với hệ thống phần mềm đo khí thải lần lượt báo kết quả. Tất cả đều có kết quả khí thải: “Vượt quá tiêu chuẩn”. Thậm chí xe được sản xuất gần đây nhất là chiếc năm sản xuất 2014 cũng không đạt…
Thông tin về kết quả 37 xe máy được đưa vào kiểm tra khí thải trong sáng 15/11, đại diện đơn vị thực hiện chương trình tại Hà Đông cho biết, trong số xe này có 12 xe đạt tiêu chuẩn (32%); 22 xe không đạt tiêu chuẩn (59,5%); 3 xe kiểm tra không ra kết quả (8,1%).
Trao đổi với PV Tiền Phong ngày 15/11, đại diện lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, Cục và các trung tâm đăng kiểm của Cục tại Hà Nội không tham gia việc kiểm tra, đo khí thải tại các địa lý xe máy do Sở TN&MT Hà Nội tổ chức.
Tại đại lý xe máy YAMAHA Xuân Thủy (số 98 Xuân Thủy, Cầu Giấy), thời điểm từ 8h đến 10 sáng 15/11, có 17 xe máy được đưa vào kiểm tra khí thải. Kết quả, có 3 xe đạt tiêu chuẩn (17,6%); 3 xe vượt tiêu chuẩn (17,6%); 11 xe kiểm tra không ra kết quả (64,7%).
Cần công bố tiêu chuẩn đo khí thải xe máy
Trao đổi với PV Tiền Phong ngày 15/11, đại diện Sở TN&MT Hà Nội cho biết, sau 3 ngày triển khai chương trình, các đơn vị phối hợp tổ chức là Sở TN&MT Hà Nội, Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), đã có 310 xe máy được đo khí thải tại 24 điểm triển khai tại các đại lý xe máy lớn tại các quận nội thành Hà Nội.
Phân tích kết quả kiểm tra, đại diện Sở TN&MT Hà Nội cho biết, có 47,7% (tương đương 147 xe) có tiêu chuẩn khí thải đạt; 52,3% (tương đương 162 xe) không đạt. Sau khi số xe không đạt được kiểm tra, bảo dưỡng và thay dầu miễn phí thì tỷ lệ đạt lên đến 77,4%.
Sở TN&MT Hà Nội cho biết, chương trình thí điểm đo khí thải để chuyển đổi xe máy cũ sang xe máy mới là nhằm từng bước giúp thành phố kiểm soát khí thải phương tiện xe máy, giảm ô nhiễm môi trường và tai nạn giao thông. Để triển khai, đơn vị thực hiện lập 8 trạm đo khí thải và 24 đại lý hỗ trợ đổi xe máy cũ trên địa bàn 6 quận nội thành.
Chương trình có mục tiêu đo khí thải cho 5.000 xe máy trong tổng số khoảng 2,5 triệu xe máy sản xuất trước năm 2.000 đang lưu hành trên địa bàn Hà Nội. “Khi người dân mang xe máy cũ đến các địa điểm này để đo, kiểm tra khí thải, nếu xe không đạt tiêu chuẩn khí thải, sẽ được Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam hỗ trợ kinh phí đổi xe máy mới với mức hỗ trợ 2- 4 triệu đồng/trường hợp”, đại diện chương trình thông tin.
Ông Bùi Danh Liên, Phó Chủ tịch Hiệp hội vận tải Hà Nội cho rằng, để kiểm tra khí thải cho xe máy, trong đó có đánh giá xe đạt, xe không đạt cần có tiêu chí, tiêu chuẩn kỹ thuật rõ ràng.
Hiện nay, tiêu chuẩn đánh giá khí thải tại Việt Nam chỉ có với ô tô, còn xe máy thì chưa. Do vậy, tuy là thí điểm nhưng cơ quan thực hiện cũng cần có cơ sở pháp lý để thực hiện việc này, sau đó cần thông báo công khai tiêu chuẩn, quy trình áp dụng để người dân, giới chuyên môn được biết.
Hơn nữa, theo ông Liên, đây là việc làm mang tính chuyên môn, hiểu biết lĩnh vực đặc thù cao, nên cần có sự tham gia của các trung tâm đăng kiểm và Cục Đăng kiểm Việt Nam, việc này là để các nhận xét, kết luận được khách quan, chính xác và thuyết phục.
Mục tiêu mà các hiệp hội về xe máy; các nhà sản xuất, bán xe máy; thậm chí Sở TN&MT, Chi cục Bảo vệ môi trường hướng đến là tốt, nhưng “chỉ nhiệt tình thôi chưa đủ”. Lĩnh vực, chuyên môn của các cơ quan này không phải để đo tiêu chuẩn khí thải, đưa ra kết luận kiểm tra kỹ thuật phương tiện đạt hay không đạt.
